Marokko heeft altijd hoog op onze lijst gestaan voor wat betreft ‘uitstapjes’ tijdens onze reis. Samen met Suriname en Cuba hebben we drie regio’s waar we graag wat meer tijd willen spenderen en een trip naar het binnenland hebben gepland. Een andere cultuur met andere gewoontes maakt Marokko als Arabisch land een bijzondere tussenstop. Om het land echt te kunnen ervaren willen we graag een trip naar het binnenland maken. We hebben in Marokko een logistieke beperking, omdat we per boot maar een aantal (veilige en schone) plaatsen hebben gevonden, waar we en kunnen liggen in een haven. Vanuit Rabat, waar een prima haven is, gaan we per trein naar Fès.
Quote of the day: “Papa, hoe vaak moeten ze hier bidden voor Abba?”
Vooraf stond Marrakech in de planning, maar Fès is beter te bereiken per trein, en is volgens de reisgidsen zeker zo mooi. Fès is samen met Marrakech een van de Koningssteden met een grote historie, met een authentieke oude binnenstad (medina met veel verschillende Soeks) met een aantal Unesco werelderfgoed plaatsen.
Dag 1
Met een hypermoderne tram zijn we in 3 minuten van de marina bij het treinstation. Dit is duidelijk niet het doorsnee Marokko. Moderne trams, veel marmer, volop security en alles brandschoon. Voor 380 Dirham (ca. 35 euro) kopen we een eersteklas treinkaartje naar Fès, een reis van een kleine 3 uur door het mooie achterland van Marocco. 2de klas heeft geen airco en de trein die net naar Marrakech vertrekt is bommetjevol en mensen staan op het balkon. Daar hebben we niet zoveel zin in. In de trein is het eerst nog twee lessen school.
Met Isis starten we een videodagboek, een klein experiment, maar als het lukt, misschien wel erg leuk voor op de site en voor haar klasgenoten. Bij aankomst nemen we een taxi naar onze Riad (traditioneel Marocaans huis met een binnenplaats of tuin). De prijs is scherp (50 Dirham), dus zonder onderhandelen stappen we in en vertrekken. De chauffeur informeert naar onze plannen in het Frans, maar heeft snel door dat we die taal niet goed beheersen. We rijden twee keer langs het paleis van de koning en dan weer terug richting station. Daar links af, en dan staan we stil. We krijgen een nieuwe chauffeur en wat een toeval: hij spreek vloeiend Engels. Ja hoor, hij weet precies waar we moeten zijn, maar biedt vooral zijn diensten aan voor een dagje taxi richting het achterland en het Atlas gebergte. We houden een optie open, maar zijn vooral blij dat we met een taxi naar Riad Jamai zijn gegaan. Dit hadden we zonder taxi namelijk nooit kunnen vinden. Ergens midden in de Medina, in de kleine straatjes met veel bedrijvigheid, is een grote oude bewerkte houtenpoort. Eenmaal binnen zijn we allemaal, maar de kids het meest, onder de indruk van de overweldigende rust en schoonheid van deze Riad. Een grote binnenplaats met zwembad in typisch Marokkaanse stijl, met rondom een 6-tal slaapkamers.
Onze kamer is geweldig, met een groot hoekbad, hemelbed, een eigen vide voor de meiden. In de middag wagen we ons in de drukte van de grootse autovrij zone, de medina. Fès heeft een oude en een nieuwe medina. Waarbij de nieuwe medina nog steeds 1400 jaar oud is… over nieuw gesproken. We komen door smalle straatjes waar ze van alles verkopen, maar vooral maken. Waar je door pakezels van je sokken wordt gereden, en verdwalen is juist het mooiste wat je kan overkomen. Gewoon je ogen, oren en neus volgen. Elke 20 meter een nieuw gevoel, achter elke hoek een nieuwe verrassing. De medina is volop bedrijvigheid. Aloude beroepen zijn hier nog springlevend, en veel gaat nog op de ouderwetse manier in piepkleine hokjes.
De medina is onderverdeeld is soeks, of eigenlijk loopt het in elkaar over, maar er zijn veel verschillende soeks. Zo is er een leerlooierssoek, waar midden in de stad leer wordt gelooid, gekleurd en te drogen worden gehangen. Er zijn soeks voor schoenen, stoffen, koper, goud en zilver, specerijen, eten. We zien kippen, geitenkoppen, varkenspoten, schildpadden, eigenlijk te veel indrukken om op te noemen. We dwaalden rond door de smalle straatjes, soms lijkt het of we een staatje twee keer doorlopen en zijn trots als we zowaar de Riad weer terugvinden.
We eten heerlijk Marocaans in de Riad, maar weten niet exact wat we zullen krijgen. De tafel wordt gevuld met lekkernijen en het lijkt compleet. Na de gefrituurde kiprolletjes en de goedgevulde soep met brood, is daar ineens een schaal met aubergine/tomaten salade, een koolsalade en een tomaten/komkommersalade. Dan volgt de tajine met overheerlijke aardappels in saus met olijven. Die kunnen we natuurlijk niet laten staan dus eten we nog een paar happen en zijn dat echt verzadigd. En dan komt Mo(hammed) met nog een taijine aan, met daar de overheerlijke kip in… en ineens herinneren we ons dat we het over ‘au poulet’ hebben gehad. Uit beleefdheid proberen we – de overigens heerlijke kip, maar we staan echt op knappen en enigszins beschaamt gaat er veel terug naar de keuken en komt er nog een tafel vol fruit. Volgende keer gaan we toch vooraf vragen hoe het verrassingsmenu eruit ziet.
Dag 2
Nog verzadigd van het super diner van gisteravond, starten we met een heerlijk ontbijt met cake, pannekoekjes, stokbrood, verse jus, een ei, koffie en thee. We besluiten maar niet te haasten vandaag en de meiden springen direct het zwembad in. Dagen als deze moet je ook veel relaxen, want de indrukken van een stad als deze zijn overweldigend. Ergens rond het middaguur stappen we de drukte in, met als doel een aantal highlights uit de boekjes én verdwalen in de soeks. Op een terrasje met heerlijke muntthee proberen we te achterhalen waar we zijn. Ook onze buurman blijkt geen idee te hebben waar we zijn, maar de ober maakt duidelijk dat we naast verdwalen ook ons tweede doel hebben bereikt, 20 meter verderop staat de grootste madrassa, die ooit door de Meriniden is gebouwd.
Moe en voldaan pakken we voor 3 euro een taxi terug naar de Riad, waar we om beurten in slaap vallen en nog lekker genieten van het zwembad. Wat ons erg opviel is dat we ons nooit onveilig hebben gevoeld, op geen enkel moment. De mensen zijn erg vriendelijk en relaxed. Hoewel we weinig andere toeristen zagen, lijken de mensen geen oog voor ons te hebben en kunnen we ongestoord onze gang gaan. Nou ja, behalve dan de blonde koppies, die krijgen zo nu en dan een stevige pakkerd van dames. Enza laat het veelal maar gebeuren, maar uiteindelijk is ze er klaar mee, en dragen we haar op onze schouders. Verder houden de mensen in Fès de straten redelijk schoon – beter dan wat we in de Medina in Rabat hebben gezien.
Na drie heerlijke dagen, keren we weer terug naar ons ‘huis’, onze boot. Onze taxichauffeur Fouad, kan het maar nauwelijks geloven. “Jullie zijn hier per boot, uit Nederland?, per zeilboot met drie kleine meisjes”. Hij vond het wel erg bijzonder en bewonderensswaardig en bleef ons lang nakijken toen we uitstapten en naar het station liepen.
Overweldigend hè Fez, al die kleuren en geuren. Het is idd een stuk veiliger en vriendelijker geworden in Marokko de laatste jaren. Wat een totaal andere wereld hè zo aan de overkant van ons? Wat was de naam van jullie riad! Ik herinner me ook nog een duivenpastei met bladerdeeg, die heerlijk was. Heette ook zoiets als Pastel. Hebben jullie die ook gezien op de kaart? Veel plezier verder. We zijn benieuwd naar het vervolg. Groetjes, Ineke en Frits.